De EWUU-alliantie brengt experts uit verschillende wetenschappelijke disciplines samen om urgente maatschappelijke en gezondheidsuitdagingen aan te pakken. Eén van de initiatieven binnen deze samenwerking is het EWUU Centre for Living Technologies (CLT), waar onderzoekers samenwerken aan innovatieve biomedische oplossingen door kunstmatige intelligentie (AI) te combineren met geavanceerd biologisch onderzoek.

AI en Biomedische Wetenschappen samen

Een sprekend voorbeeld van deze samenwerking is het partnerschap tussen professor Jeffrey Beekman (UMC Utrecht) en universitair hoofddocent Francesca Grisoni (TU Eindhoven). Grisoni is gespecialiseerd in AI-gestuurde geneesmiddelenontwikkeling en gebruikt machine learning-algoritmes om te voorspellen welke moleculen kansrijk zijn als nieuwe medicijnen. Het team van Beekman test deze potentiële medicijnen vervolgens in geavanceerde patiënt-afgeleide organoïden – miniatuurversies van menselijke organen die in het lab worden gekweekt en sterk lijken op hoe menselijk weefsel reageert op behandelingen.

Door AI en organoïdenonderzoek te combineren, wordt de zoektocht naar nieuwe medicijnen versneld én het proces efficiënter en nauwkeuriger gemaakt. Deze EWUU-samenwerking overbrugt een belangrijke kloof tussen digitale voorspellingen en biologische testen, en vermindert zo de behoefte aan dure en tijdrovende trial-and-errorfasen.

Dit onderzoek sluit aan bij een nationale ambitie die wordt ondersteund met een investering van €124,5 miljoen in het Centre for Animal-Free Biomedical Translation (CPBT). Dit centrum richt zich op het ontwikkelen van technologieën die de noodzaak van dierproeven verminderen, terwijl de veiligheid en effectiviteit van medicijnen worden verbeterd.

Betere en toegankelijkere medicijnen ontwikkelen

De samenwerking tussen Beekman en Grisoni draait om meer dan alleen het vinden van nieuwe medicijnen—het gaat ook om het toegankelijker en betaalbaarder maken van medische behandelingen. Veel nieuwe therapieën zijn extreem duur en daardoor moeilijk bereikbaar voor patiënten in landen met lagere inkomens. Door het begin van het ontwikkeltraject efficiënter in te richten met behulp van AI en celmodellen, hopen ze behandelingen te ontwikkelen die zowel doeltreffend als betaalbaar zijn.

Vermindering van dierproeven

Een ander belangrijk voordeel van deze samenwerking tussen UMC Utrecht en de TU/e is het verminderen van afhankelijkheid van dierproeven. Dankzij verbeterde computermodellen en het gebruik van menselijke celmodellen kunnen onderzoekers beter voorspellen hoe een medicijn bij mensen zal werken. Dit leidt tot veiliger en ethischer geneesmiddelenonderzoek. Bovendien kunnen behandelingen worden afgestemd op individuele patiënten, wat leidt tot betere behandelresultaten en minder onnodige bijwerkingen. Deze precisiegeneeskunde is vooral waardevol bij zeldzame ziekten, waar grootschalige klinische onderzoeken vaak niet haalbaar zijn.

Uitdagingen en toekomstperspectief

Hoewel deze technologie veel potentie heeft, zijn er nog altijd uitdagingen. De farmaceutische industrie en toezichthouders zijn gewend aan traditionele methoden van geneesmiddelenontwikkeling, en het kost tijd om nieuwe benaderingen breed geaccepteerd te krijgen. Ook financiering blijft een punt van aandacht—het op de markt brengen van een nieuw medicijn vraagt om forse investeringen, en er moeten alternatieve financieringsmodellen worden onderzocht om betaalbaarheid en toegankelijkheid te waarborgen.

Daarnaast vraagt interdisciplinaire samenwerking om inspanning. Wetenschappers uit verschillende vakgebieden moeten leren elkaars taal te spreken en hun expertise op elkaar afstemmen. Dankzij de EWUU-alliantie krijgen onderzoekers als Beekman en Grisoni de kans om langdurig samen te werken, zodat hun gecombineerde kennis ook echt maatschappelijke impact kan maken.

Betekenisvolle samenwerking

De EWUU-alliantie laat zien hoe samenwerking tussen verschillende wetenschappelijke disciplines kan leiden tot doorbraken in de geneeskunde. Binnen het EWUU Centre for Living Technologies komen AI en biomedisch onderzoek samen om geneesmiddelenontwikkeling te versnellen, de toegang tot zorg te verbeteren en de noodzaak van dierproeven te verminderen. Door bruggen te slaan tussen vakgebieden, maakt dit onderzoek de weg vrij voor een toekomst waarin levensreddende behandelingen sneller, ethischer en betaalbaarder ontwikkeld worden.