De alliantie TU/e, WUR, UU, UMC Utrecht heeft drie subsidies van 50.000 euro uitgereikt aan onderzoek dat de duurzame samenwerking tussen de instellingen vormgeeft en stimuleert. De drie onderzoeksprojecten zijn innovatief en multi-disciplinair.

Doel van de strategische alliantie is samenwerking over de grenzen van disciplines én over de grenzen van instellingen heen. Hiermee bevorderen de kennisinstellingen de mogelijkheid om op een nieuwe manier naar grote mondiale vraagstukken te kijken en met innovatieve oplossingen te komen. Het zaaigeld-fonds is opgericht om dit doel verder te ondersteunen. Er zijn drie jaarlijkse calls. Met dit geld gaan nu 18 onderzoekers van TU/e, WUR, UU en UMC Utrecht in drie onderzoeksprojecten aan de slag. Het gaat om de projecten:

• Cohesive
• Eat, Sleep, Research, Repeat
• Happy Thalamus

Cohesive:  Co-designing Healthy Public Spaces via Immersive Virtual Environments

In 2020 woonde de meerderheid van de bevolking in Nederland in de steden, terwijl slechts ongeveer 10% van de stadsbewoners in de binnenwijken van de grote steden woonde. Hoewel de binnensteden motor zijn voor sociaaleconomische en culturele ontwikkelingen, worden ze niet door alle bevolkingsgroepen, zoals gezinnen met jonge kinderen en ouderen, als aantrekkelijk en leefbaar beschouwd. Bovendien worden grote steden in Nederland geconfronteerd met uitdagingen zoals woningnood en een lage luchtkwaliteit. Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, streven stadsbesturen ernaar het gebruik van binnensteden te optimaliseren door de dichtheid te verhogen, zodat meer mensen kunnen werken, wonen en recreëren. Deze doelstelling creëert een nieuwe uitdaging om gezonde dichtbevolkte binnensteden te ontwikkelen, vooral met betrekking tot de openbare ruimte. Om nieuwe bewoners en bezoekers te verwelkomen die komen als gevolg van de nieuwe woningen en kantoren, is het van cruciaal belang om stedelijke openbare ruimten (UPS) aan te vullen met nieuwe kwaliteiten die aansluiten bij de behoeften van hun gebruikers om hun welzijn te ondersteunen. De belangrijkste innovatie van dit project is de ontwikkeling van een nieuwe methodologie voor het co-design van gezonde UPS, speciaal gericht op de behoeften van de gebruikers. Dit kan alleen worden bereikt met een interdisciplinaire samenwerking, die in de huidige stedenbouwkundige praktijk en literatuur, nog beperkt is. UMC brengt expertise in voor het begrijpen van de behoeften van gebruikers met betrekking tot de attributen van een gezonde UPS en participatief onderzoek. WUR adviseert over IVE technologie en gebruikerseisen. De TU/e draagt bij met expertise in het onderzoeken van stedelijke ontwerpscenario’s door SPE (met behulp van IVE), voorkeursmeting en analysetechnieken.

Gamze Dane (TU/e), Theo Arentze (TU/e), Maryam Ghodsvali, (TU/e), Pauline van den Berg (TU/e), Edward H. Huijbens (WUR), Joske Houtkamp (WUR), Ioana Mereuta (WUR), Marielle Jambroes (UMC Utrecht)

Eat, Sleep, Research, Repeat: Predicting appetite in hospitalized preterm infants

In het kader van dit project worden AI-instrumenten ontwikkeld om de eetlust van te vroeg geboren zuigelingen te meten. De geautomatiseerde, continue meting van dergelijke signalen helpt bij de ontwikkeling van voedingsschema’s die beter aansluiten bij de behoeften van de zuigeling en die belangrijke slaapfasen beter in stand houden. Hoewel de AI- en computervisietechnologie zich snel ontwikkelt, is er opvallend weinig onderzoek naar de analyse van (vroeggeboren) zuigelingen in een klinische omgeving, wat te wijten is aan een gebrek aan interdisciplinaire samenwerking. Dit voorstel beoogt dit aan te pakken door deskundigen op het gebied van voeding en gezondheid, neonatologie, AI en computervisie bij elkaar te brengen. Gezamenlijke inspanningen kunnen leiden tot aanzienlijke vooruitgang in de manier waarop onderzoek wordt uitgevoerd en tot verbetering van de gezondheid van zuigelingen. Hoewel alle partners experts zijn in hun eigen domein, zijn ze allemaal betrokken geweest bij succesvol interdisciplinair onderzoek. De belangrijkste innovatie is het bieden van een systematische manier om eetlustopwekkers te meten en te voorspellen en te onderzoeken hoe de timing van het voeden het waargenomen niveau van ongemak voor de patiënt beïnvloedt.

Xi Long (TU/e), Marlou Lasschuijt (WUR), Ronald Poppe (UU), Jeroen Dudink (UMC Utrecht)

HAPPYthalamus; the app that makes your hypothalamus happy

Kinderen met een dysfunctie van de hypothalamus, hetzij genetisch, hetzij na behandeling voor een hersentumor, kunnen morbide obesitas ontwikkelen, wat het leven ernstig beïnvloedt. Door disfunctie van de hypothalamus ervaren kinderen ernstige honger (hyperfagie), hebben ze een laag energieverbruik in rust en kunnen ze ernstige gedragsproblemen hebben. Door deze combinatie ontwikkelen deze kinderen een ernstige gewichtstoename. Momenteel bestaat er geen medische behandeling voor hypothalamische obesitas. Het is bekend dat afleiding kan helpen om de symptomen van hyperfagie te verminderen, zelfs spelen met voedsel of kijken naar plaatjes van voedsel kan het hypothalamische hongergevoel “stillen”. Het bieden van deze afleiding is echter niet mogelijk voor het ondersteunende systeem van de patiënt (ouders) omdat dit 24/7 beschikbaarheid zou vereisen. Wij willen een app ontwikkelen om kinderen te helpen hun autonomie terug te krijgen. De “HAPPYthalamus app” zou 24/7 aanwezig zijn, en hen hierbij helpen met een buddy systeem, een afleidingssysteem en een beloningssysteem als stimulans om te stoppen met eten. Om de app leuk te maken, kan hij het kind door verschillende elementen leiden met gamification en beloningen. Elke dag kan het kind een personage (buddy) kiezen, die het kind uitdagingen zal bieden. De gebruiker kan beloningen ontvangen op basis van voltooide uitdagingen (als een stimulans). Deze beloningen kunnen vervolgens weer worden gebruikt om nieuwe personages vrij te spelen. Er kan ook een gemeenschappelijk scorebord zijn waarop het kind kan communiceren en concurreren met leeftijdsgenoten.  Dit wordt een interdisciplinair project, waarbij innovatieve technologische ontwerpexpertise (TU/e) wordt gecombineerd met gespecialiseerde patiëntenzorg (UMC Utrecht) en state-of-the-art voedingsgedragswetenschap (WUR). Op dit moment is er geen effectieve behandeling voor kinderen met hypothalamus obesitas. Obesitas vermindert de kwaliteit van leven aanzienlijk, maar gaat ook gepaard met een grotere morbiditeit en zelfs sterfte op latere leeftijd als gevolg van cardiovasculaire problemen. Hoewel het probleem een medische oorzaak heeft, wordt het ook sterk beïnvloed door de psychologische status. Daarom zal de expertise van het team worden gecombineerd om voeding en gedrag bij deze ziekte aan te pakken door gebruik te maken van gamification.

Max Birk (TU/e), Yuan Lu (TU/e), Edith Feskens (WUR), Desiree Lucassen (WUR), Ichelle van Roessel (UU/UMC Utrecht), Hanneke van Santen (UMC Utrecht)